Świat się zmienił. Biznes też się zmienił. Ciągle się zmienia. Żyjemy w epoce VUCA (od: volatile, uncertain, complex i ambiguous) – w świecie niestabilnym, niepewnym, niejednoznacznym. Firmy i ludzie próbują sobie radzić z Brexitem, wahaniami kursów walut, skokami cen ropy… Nikt nie wie, co jeszcze nas czeka. Można powiedzieć, że ten pogłębiający się chaos to nowy porządek świata i biznesu.

Do tego dochodzi transformacja cyfrowa, wejście na rynek pracy millenialsów czy kryzys zaangażowania. Doświadczamy przeciążenia nadmiarem informacji, pogłębiającego się poczucia chaosu i niejednoznaczności. Millenialsi wnoszą do firm bardzo wysokie oczekiwania, którym większość organizacji na razie nie potrafi sprostać, co z kolei powadzi do krytycyzmu i surowej oceny pracodawców. Młode pokolenie ma też swój wielki udział w szerszym zjawisku, jakim jest kryzys zaangażowania, nie słabnący od załamania gospodarczego w 2008 roku.

Odpowiedzią na te wyzwania jest – jak pisze w swoim raporcie o trendach HR w 2017 roku Deloitte[1] – organizacja przyszłości: dynamiczna, elastyczna i zwinna firma, opierająca swe sukcesy na współpracy autonomicznych zespołów uprawnionych do podejmowania działań. W świecie VUCA, gdzie zmiany są normą, a chaos się pogłębia, organizacje potrzebują bardziej niż kiedykolwiek przywództwa i liderów. Ale jakich liderów i jakiego przywództwa potrzebują organizacje przyszłości?

Na to pytanie nie ma prostej i jednoznacznej odpowiedzi. Jednak kiedy przyglądam się koncepcjom i modelom przywództwa i jeden z nich wydaje się najbardziej odpowiadać na wyzwania współczesności. Jest to odnowiona oraz dostosowana formalnie do świata VUCA koncepcja Przywództwo SLII Experience™ Blancharda.

Przywództwo SLII Experience™ Blancharda

Przywództwo SLII Experience™ Blancharda to najpopularniejsza wśród firm na całym świecie, bardzo praktyczna koncepcja. Model przywództwa podstawowy i fundamentalny – do zastosowania na każdym poziomie organizacji, poczynając od zarządu, a kończąc na pierwszej linii zarządzania. Koncentruje się on na relacji między liderem a jego pracownikami, bez względu na poziom organizacyjnej struktury.

W Przywództwie SLII Experience™ Blancharda stawia się tezę, że nie ma najlepszego stylu przywództwa, a lider powinien elastycznie dostosowywać swój sposób działania do konkretnej sytuacji. Z drugiej jednak strony chodzi o efektywność, której najbardziej służą samodzielni eksperci prowadzeni przez liderów stosujących najwyższy, delegujący styl przywództwa. A zatem lider powinien tak zarządzać, by krok po kroku wspierać rozwój kompetencji i zaangażowania, doprowadzając do sytuacji, w której jego pracownicy są samodzielnymi ekspertami w kluczowych obszarach swojej odpowiedzialności.

Osiąga się to dzięki elastyczności, umiejętności stosowania różnych stylów przywództwa, tak dobieranych, by pomóc pracownikom osiągnąć najwyższy etap rozwoju – samodzielnego eksperta o wysokich kompetencjach i zaangażowaniu. Stosowanie w praktyce menedżerskiej Przywództwa SLII Experience™ Blancharda polega na stopniowym przekazywaniu spraw, decyzji, uprawnień i odpowiedzialności w ręce pracowników. Oni wtedy wychodzą na pierwszy plan, mają przestrzeń do zaistnienia, odnoszenia sukcesów. Lider natomiast pozwala pracownikom na autonomiczne działania, powściągając swe skłonności do szczegółowych interwencji.

Przywództwo SLII Experience™ Blancharda jest nie tylko koncepcją praktycznego, dostosowanego do różnorodnych sytuacji przywództwa i zarządzania, ale także coachingu. Pokazuje, jak zarządzać, by w codziennym działaniu pomagać pracownikowi rozwijać kompetencje i zaangażowanie, a przy tym – zwiększać efektywność. Model zastosowany w całej firmie – poczynając od zarządu – sprawia, że firma staje się elastyczna, potrafi szybko wprowadzać zmiany i reagować na turbulencje w otoczeniu, poprawia się komunikacja i zwiększa zaufanie między menedżerami a ich zespołami, pracownicy szybciej rozwijają kompetencje (co gwarantuje efektywną sukcesję).

Praktykowanie Przywództwa SLII Experience™ Blancharda to codzienne odnoszenie się do potrzeb pracowników – stałe definiowanie i uzgadnianie z pracownikami celów, ich redefiniowanie (gdy zachodzi taka potrzeba), a potem elastyczne dostosowywanie się do potrzeb: dopasowanie stylu przywództwa do tego, czego potrzebuje pracownik, by efektywnie realizować swoje zadania i osiągać cele. Elementem modelu jest kontrakt na otwarte komunikowanie potrzeb. Jest to taka sytuacja, w której pracownik mówi, czego potrzebuje od lidera. Nie prowadź mnie za rękę, chciałbym mieć możliwość samodzielnego decydowania w tym obszarze. Pracuję nad tym od lat i uważam się za dobrego specjalistę. Tak może wyglądać sugestia pracownika, proponującego liderowi adekwatny, dopasowany do potrzeb styl przywództwa.

W docieraniu do potrzeb pracownika pomagają rozmowy 1 na 1. Jest to element infrastruktury menedżerskiej, wprowadzanej po warsztatach Przywództwo SLII Experience™ Blancharda. Jeden na jeden to regularne spotkania lidera z pracownikiem, podczas których to pracownik decyduje, o czym chce porozmawiać i którego stylu przywództwa potrzebuje. Czyli pracownik mówi o swoich potrzebach, a lider ma szanse, by na otwarcie komunikowane potrzeby odpowiedzieć.

Takiego praktycznego przywództwa i zarządzania uczą się i doświadczają menedżerowie w procesie Przywództwo SLII Experience™ Blancharda.

Przywództwo SLII Experience™ Blancharda jako doświadczenie, które zmienia

Organizacje przyszłości – jeśli mają rzeczywiście być dynamiczne, elastyczne i zwinne – muszą spełniać jedno z kluczowych oczekiwań millenialsów: zarządzać doświadczeniem, ba – dawać swoim pracownikom dobre, całościowe doświadczenie. Pozytywnie wpływające na samopoczucie, sprawiające, że ci mają satysfakcję z/w pracy, rozwijają się, chętnie angażują i identyfikują z firmą. W tym kontekście można powiedzieć, że Przywództwo SLII Experience™ Blancharda to takie doświadczenie, które przełożone na realia organizacji uczestników przekłada się na wspomniane wyżej dobre, całościowe doświadczenie. Przyjrzyjmy się zatem najpierw doświadczeniu Przywództwo SLII Experience™ Blancharda, a potem zobaczmy, jak to doświadczenie może zmienić rzeczywistość organizacyjną.

Przywództwo SLII Experience™ Blancharda jest procesem. Zaczyna się od preworku, który pozwala uczestnikom zdiagnozować ich profil przywództwa i poznać podstawy modelu jeszcze przed zasadniczym warsztatem. Po nim odbywa się intensywny, różnorodny formalnie, pełen praktycznych ćwiczeń i narzędzi warsztat przygotowujący uczestników do wdrożenia Przywództwa SLII Experience™ Blancharda w swoich zespołach. Tym, co pozwala w pełni przełożyć zdobytą wiedzę na realne sytuacje i wyzwania zawodowe jest faza wdrożenia oparta o stały roczny dostęp do Portalu Blanchard Exchange, który dostarcza praktycznych narzędzi do wykorzystania w codziennej pracy i dzielenia się wiedzą ze współpracownikami. Wszystkie narzędzia, w tym filmy, są dostępne także dla zespołów zarządzanych przez uczestników. Każdy z członków zespołu otrzymuje mobilną aplikację pozwalającą w każdej sytuacji diagnozować potrzeby pracownika i dobierać odpowiedni styl przywództwa. Oprócz tego uczestnicy dostają cały zestaw pomocy pozwalających wdrożyć Przywództwo SLII Experience™ Blancharda w zespole: artykuł o modelu, prezentację, film ilustrujący jego podstawowe tezy. Dzięki temu Przywództwo SLII Experience™ Blancharda może być przeniesione w realia organizacyjne i stać się doświadczeniem pracowników.

Kolejną odpowiedzią na potrzeby współczesnego pracownika jest praktyczny charakter Przywództwa SLII Experience™ Blancharda wzmocniony kompletem narzędzi: poczynając od wspomnianej już aplikacji, przez typowe zwroty dla poszczególnych stylów po filmy obrazujące właściwe i niewłaściwe stosowanie modelu. Dzięki tym narzędziom Przywództwo SLII Experience™ Blancharda porządkuje obszar przywództwa (celów, relacji, zaangażowania, kompetencji), pozwalając dobierać zestaw zachowań skutecznych w danej sytuacji.

Seriale telewizyjne rządzą zbiorową wyobraźnią współczesnych ludzi, szczególnie millenialsów. Twórcy Przywództwo SLII Experience™ Blancharda postanowili nie zostawać w tyle wobec obowiązujących trendów i zlecili nagranie mini – serialu. Powstały w Hollywood z udziałem zawodowych aktorów, osadzony w realiach nowoczesnej firmy SLX jest wciągający, angażujący emocje, a przy tym pozwalający wprowadzać i omawiać kolejne elementy Przywództwo SLII Experience™ Blancharda.

Dodatkowe materiały video z udziałem bohaterów serialu pokazują, jak stosować koncepcję Przywództwa SLII^® Blancharda w praktyce oraz ilustrują konsekwencje braku lub złego ich wykorzystania.

Bez względu na to, czy się nam podoba, czy nie, współcześni menedżerowie, a już szczególnie millenialsi potrzebują intensywnych doznań i szybkich zwrotów akcji. Dlatego Przywództwo SLII Experience™ Blancharda proponuje uczestnikom różnorodne formy aktywności: ćwiczenia w grupach, oglądanie i analiza kolejnych odcinków mini-serialu, kwestionariusz diagnozujący profil przywództwa uczestników i wypracowywanie planu rozwoju, symulacje zespołowe, analiza filmów uzupełniających serial zaczynająca się od głosowania za pomocą kart (co pozwala upewnić się, co już wiedzą, a czego jeszcze nie wiedzą uczestnicy). A przede wszystkim – praca na rzeczywistym doświadczeniu uczestników którzy analizują cele stawiane swoim pracownikom, korzystając z narzędzi Przywództwo SLII Experience™ Blancharda przygotowują się do rozmów z nimi, potem ćwiczą te rozmowy, dostają informację zwrotną – dzięki czemu są dobrze przygotowani do interakcji z rzeczywistymi pracownikami po powrocie do swojej firmy.

Menedżerowie i ich firmy nie chcą tracić ani czasu ani pieniędzy na szkolenia odległe od ich realiów, oferujące wiedzę mało przekładalną na codzienne doświadczenia. Dlatego Przywództwo SLII Experience™ Blancharda kładzie ogromny nacisk na wdrożenie. Cały warsztat jest pracą z kolejnymi narzędziami przygotowującą uczestników do przełożenia tego doświadczenia na codzienną praktykę. Ostatni fragment warsztatu Przywództwo SLII Experience™ Blancharda jest w stu procentach poświęcony przygotowaniu uczestników do korzystania z platformy BX w procesie wdrożenia. Uczestnicy doświadczają tego, jakie narzędzia, materiały, pomoce, filmy są tam umieszczone, jak wyglądają zadania wdrożeniowe, gdzie są zawieszone narzędzia do podzielenia się z zespołem. Są gotowi do tego, by w Przywództwo SLII Experience™ Blancharda wciągnąć swoje zespoły.

Przywództwo SLII Experience™ Blancharda jako narzędzie budowania organizacji przyszłości i zarządzania doświadczeniem pracownika

Popatrzmy teraz na zespoły i firmy, w których proces Przywództwo SLII Experience™ Blancharda został wdrożony. Przyjrzyjmy się liderom sytuacyjnym w ich codziennym działaniu. Jak się okazuje, charakteryzują się cechami wymaganymi od współczesnych liderów epoki VUCA. Gdy znowu odwołamy się do raportu Deloitte przekonamy się, że charakterystyka liderów, jakich potrzebują organizacje przyszłości, odpowiada cechom przywódcy sytuacyjnym.

Lider epoki VUCA, by przewodzić innym, musi zacząć od siebie. To jest pierwsze przesłanie dla współczesnego lidera, który powinien być bardzo samoświadomy swoich mocnych stron, obszarów do rozwoju, emocji, wartości, postaw. Dzięki tej refleksyjności może być autentyczny – być sobą w każdej sytuacji, nawet tej bardzo trudnej, kiedy trzeba wejść w konflikt, postawić duże wyzwanie pracownikom, czy poradzić sobie z oporem przed zmianą. Lider samoświadomy stale szuka informacji zwrotnej, wyciąga wnioski i uczy się z doświadczeń. Stale się rozwija, przekracza swoje ograniczenia. Zna swoje wartości, głosi je, zgodnie z nimi postępuje. Jest spójny, transparentny i wiarygodny. By tak się stało musi poszukiwać informacji zwrotnej, wyciągać z niej wnioski, zmieniać i doskonalić swoje działania. Tak właśnie działa przywódca sytuacyjny. Kontraktuje ze swoim zespołem otwartość i stały feedback. Jest ciągłym kontakcie ze swoimi współpracownikami. Odbywa regularne rozmowy 1na1 ,w czasie których dowiaduje się m.in. co robi dobrze, a w jakich sytuacjach powinien zmienić styl działania. Na bieżąco uzgadnia ze współpracownikami cele i zadania oraz potrzebny im styl przywództwa. Znowu dostaje feedback, dzięki któremu powtarza skuteczne sposoby działania i koryguje błędy.

Współczesny lider pamięta, że przywództwo to sport kontaktowy i przy tym gra zespołowa – jest zatem blisko ludzi. Nie zamyka się w się w gabinecie, nie unika pracowników czy problemów, wręcz przeciwnie: dużo rozmawia, przypomina cele, udziela informacji zwrotnej i sam jest na nią otwarty. Intensywnie się komunikuje: są to zarówno kontakty jeden na jeden, jak i spotkania zespołowe czy wymiana doświadczeń i dobrych praktyk. Dużo rozmawia z ludźmi, współtworzy kulturę rozmowy i dialogu. Kreuje dobre doświadczenie, buduje, tak ważne dla współpracowników, zaufanie. To jest także charakterystyka lidera praktycznie wprowadzającego Przywództwo SLII Experience™ Blancharda, który dzięki intensywnym kontaktom zna swoich współpracowników, ich potrzeby, wartości, motywy, mocne strony i obszary do poprawy. Bez tego nie mógłby ani dobierać właściwego w danej sytuacji stylu przywództwa, ani wspierać pracowników w rozwoju.

W czasach VUCA dobry lider dba o rozwój i zaangażowanie pracowników. To, że jest blisko ludzi i zna ich potrzeby bardzo mu w tym pomaga. Jest elastyczny, zmienia swój sposób działania w zależności od konkretnych potrzeb pracownika w danej sytuacji. Potrafi dać pracownikowi to, czego ten potrzebuje wtedy w danym czasie. Jest zatem przywódcą sytuacyjnym, uprawia Servant Leadership – łącząc cele i potrzeby organizacji z potrzebami i celami pracowników. Sprawia, że pracownik jest w centrum uwagi, nie zapominając przy tym o stawianiu mu wymagań odnośnie realizacji celów i zadań czy efektywności. Takie codzienne łączenie celów organizacji z potrzebami i celami pracowników jest istotą podejścia Przywództwa SLII Experience™ Blancharda. Podobnie jak stałe, codzienne pomaganie pracownikowi w rozwoju kompetencji i zaangażowania, a zatem też – w zwiększaniu efektywności. Jednym z kluczowych zadań lidera stosującego Przywództwo SLII Experience™ Blancharda jest wsparcie pracownika w dojściu do pełnej samodzielności i autonomicznego działania w obszarze jego kluczowych odpowiedzialności. W takim wypadku lider działa jednocześnie jako menedżer i jako coach. Jako menedżer dba o efektywność krótkookresową, związaną z realizacją przez pracownika konkretnego zadania tu i teraz. Jako coach pomaga pracownikowi rozwijać kompetencje i zaangażowanie. Narzędziem służącym zarówno efektywności w długim, jak i krótkim okresie jest styl przywództwa – elastycznie dostosowywany do etapu rozwoju pracownika, pomagający mu rozwijać się i przechodzić do kolejnych, wyższych etapów, aż stanie się samodzielnym ekspertem.

Organizację epoki VUCA przenika empowerment – liderzy dzielą się wiedzą i uprawnieniami – przekazując odpowiedzialność zespołom i pracownikom, włączając ich w rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji, stawiając przed nimi coraz to trudniejsze wyzwania. Ten rodzaj współpracy bardzo przyspiesza rozwój, wzmacnia postawy odpowiedzialności i zaangażowania, sprawia, że pracownicy biorą sprawy w swoje ręce, podejmują decyzje, kreują zmiany. Sami stają się liderami. Jest to znowu w 100% zgodne z Przywództwem SLII Experience™ Blancharda, które służy stopniowemu zwiększaniu uprawnień pracowników, przy równoczesnym ograniczaniu instruowania ich.

Dobrzy liderzy epoki VUCA są odważni i innowacyjni, w świecie niejednoznaczności potrafią podejmować decyzje, nie boją się ani zmian, ani ryzyka. Tutaj znowu przychodzi im w sukurs Przywództwo SLII Experience™ Blancharda. Bowiem liderzy sytuacyjni tworzą w miejscu pracy środowisko oparte na zaufaniu, otwartej komunikacji i szybkim rozwoju. Co prowadzi do tego, że ich zespoły charakteryzuje sprzyjający innowacjom i podejmowaniu ryzyka klimat bezpieczeństwa. Do tego mają w swoim otoczeniu bardzo kompetentnych – bo stale się rozwijających – pracowników. Lider sytuacyjny – świadomy swoich mocnych stron – pewnie się czuje w przewodzeniu zmianom. Sam potrafi podejmować odważne decyzje, ale nie ma też kłopotu, z pełnym wydelegowaniem uprawnień najbardziej kompetentnym pracownikom, czy też powołaniem zespołu do poszukania właściwych w danej sytuacji rozwiązań. Dysponuje przy tym narzędziami pomagającymi mu zdecydować, jaki sposób podejmowania decyzji wybrać
– co będzie najbardziej efektywne w danej sytuacji.

Współcześni dobrzy liderzy robią też to, co zawsze było atrybutem przywództwa – pokazują kierunek, nadają sens i znaczenie wspólnym przedsięwzięciom. W epoce chaosu te działania stają się jeszcze ważniejsze (współcześni pracownicy, by nie powiedzieć – ludzie bardzo potrzebują i poszukują znaczenia, a o nie jest trudniej niż przed laty). Dlatego liderzy stale przypominają, w imię czego robimy to, co robimy, dlaczego zmieniamy priorytety, zamykamy jedne projekty, a rozpoczynamy nowe… Codzienne rozmowy ze współpracownikami są pełne odniesień do kwestii podstawowych, przypominania priorytetów, kierunku działania. Trzeba na bieżąco definiować wyzwania, mieć wizję, strategię, plan na niepewne czasy. To są kryteria wszystkich decyzji: w imię czego robimy to, co robimy. Jaki jest sens ewentualnych wyrzeczeń? Znowu – stosowanie w codziennym działaniu Przywództwa SLII Experience™ Blancharda sprzyja takim właśnie działaniom. Przywódca sytuacyjny stale, w codziennym dialogu przekłada cele firmy, departamentu, zespołu na cele i zadania dla pracowników. Kiedy trzeba – zmienia priorytety. Pamiętając o tym, że wszelkie zmiany wymagają wyjaśnień. A zatem korzysta z całego repertuaru zdefiniowanych w Przywództwie SLII Experience™ Blancharda zachowań wspierających: słucha, ułatwia rozwiązywanie problemów, przekazuje informacje na temat firmy, wyjaśnia „dlaczego” – pokazuje kontekst, uzasadnia decyzje i działania…

Można powiedzieć, że zastosowanie w firmie Przywództwa SLII Experience™ Blancharda przekształca pracowników w zwolenników organizacji – ludzi zaangażowanych w jej szeroko pojęte cele, angażujących się w swoją pracę, chcących zostać w firmie, by się razem z nią rozwijać i odnosić sukcesy. Przywódcy sytuacyjni angażują pracowników w zmiany, stymulują ich do rozwoju i brania na siebie odpowiedzialności za rozwiązywanie problemów. Pomagają pracownikom stać się liderami. A ich firmom– stać się elastycznymi, zwinnymi, dobrze radzącymi sobie w środowisku VUCA organizacjami przyszłości.

Środowisko pracy oparte na Przywództwie SLII Experience™ Blancharda jest miejscem, gdzie króluje partnerstwo, szacunek wzajemny i rozwój. To było zawsze istotą tego podejścia. Ken Blanchard i jego współpracownicy, kiedy tworzyli to narzędzie, nie przewidywali pewnie, jakiego znaczenia nabiorą te pojęcia po kilkudziesięciu latach. Ani tego, że ich model – po technologicznym dopasowaniu do wyzwań nowych czasów – stanie się jeszcze bardziej efektywny i jeszcze bardziej aktualny.

Żródło:

[1] Raport Deloitte Trendy HR 2017. Zmiana zasad w erze cyfryzacji